Η Places & Traces προετοιμάζει και υλοποιεί μια σειρά δράσεων που θα υλοποιηθούν στη Λήμνο την 1η εβδομάδα του Απριλίου 2025 και περιλαμβάνουν: διημερίδα για το ευρύ κοινό με θέμα το ψωμί ως ζώσα παράδοση και σημείο συνάντησης των πολιτισμών, διήμερο βιωματικό εργαστήριο για εφήβους, την αειφορία και την κλιματική αλλαγή, δομημένη συζήτηση με την τοπική κοινότητα για την ανάδειξη τρόπων παρασκευής του ψωμιού και δοξασιών από τη Λήμνο, και συνάντηση μεταφοράς τεχνογνωσίας με τοπικούς εταίρους σχετικά με τη θεσμική πλαισίωση και την ενσωμάτωση της κουλτούρας του ψωμιού στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Παρασκευή 04/04/2025
Αίθουσα Γκαλιούρη
18.00-20.00 | Χαιρετισμοί, παρουσίαση προγράμματος
- Δήμαρχος Λήμνου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού (TBA)
- Πανεπιστήμιο Αιγαίου – Κωνσταντίνος Γκατζιώνης, Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής
(εξ αποστάσεως, διαδικτυακά) - Πανεπιστήμιο Αιγαίου – Νικόλας Καραχάλης, Επ. Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικής & Διοίκησης Τουρισμού
(εξ αποστάσεως, διαδικτυακά) - ΣΑΕΚ Λήμνου – Ιουλία Λυγδά, Διευθύντρια
- Παλλημνιακό Ταμείο – Χριστίνα Σακαρίκου, Πρόεδρος
(εξ αποστάσεως, μήνυμα) - Συμμετέχοντα σχολεία: Μαρία Παπαπαναγιώτου, Διευθύντρια ΓΕΛ Μούδρου, Νίκος Ρηγόπουλος, Διευθυντής ΕΠΑΛ Μούδρου, Χαρά Μοναχού, Εκπαιδευτικός ΕΕΕΕΚ Ρεπανιδίου
- Loaf stories: το έργο και οι εταίροι.
H νορβηγική συμμετοχή στα Loaf Stories.
Αγγελική Τσέλιου, Places & Traces
Arild Eriksen, Fragment, Sanke
Σάββατο 05/04/2025
Μέρος Α.
Πρωινή συνεδρία 9.30-13.00
9.30-10.00 | Άφιξη – αίθουσα Γκαλιούρη
10-10.45 | 1η θεματική: Πρωτογενής τομέας και αρτοποιία: η συνάντηση της παράδοσης και των σύγχρονων αναγκών
Συντονίζει: Ραφαήλ Γιαννέλης
- Καλλιέργεια και επεξεργασία σιτηρών στην Πολιόχνη. Γεωργία Ταμπακοπούλου, Αρχαιολόγος στην Πολιόχνη
- Η αρτοποιία ως τομέας καινοτομίας: νέες πρώτες ύλες και εναλλακτικές εφαρμογές
Δρ Ελένη Ναζίρη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Το σιτάρι της Λήμνου, Παρελθόν παρόν και μέλλον
Στέργιος Σαλαμουσάς, Salamousas Agrifood
11.00-12.00 | 2η θεματική: Το ψωμί ως καθημερινή κληρονομιά και η προσέγγισή του στο σχολικό πλαίσιο
Συντονίζει: Έφη Πρόικου
- Η ζώσα κληρονομιά στην εκπαίδευση
Βέρα Δηλάρη, Εθνική Συντονίστρια, Δίκτυο Συνεργαζόμενων Σχολείων ASPNet της UNESCO (εξ αποστάσεως, διαδικτυακά)
- Άυλος πολιτισμός και σχολική καθημερινότητα
Μαρία Παπαπαναγιώτου, Διευθύντρια ΓΕΛ Μούδρου
- Ψωμί και δεσμοί κοινότητας. Οι δράσεις του MedINA για τη διαφύλαξη της ΑΠΚ στη Λήμνο
Ραφαήλ Γιαννέλης, Κοινωνικός Λαογράφος, MedINA
- Με τα μάτια των παιδιών και των εφήβων. Οι δράσεις της Places & Traces για την άυλη κληρονομιά
Αγγελική Τσέλιου, Συντονίστρια, Places & Traces
12.15-13.00 | 3η θεματική: Κλιματική αλλαγή και βιωσιμότητα. Οι σύγχρονες τράπεζες σπόρων
Συντονίζει: Αγγελική Τσέλιου
- Πρόγραμμα “Let It Grow”: για έναν παραγωγικό, δημιουργικό και πολυλειτουργικό αγροτικό χώρο στο Αιγαίο και τη Λήμνο
Ρήγας Ζαφειρίου, Συντονιστής Προγράμματος για τα Αειφόρα Αγροδιατροφικά Συστήματα, MedINA
- Promoting environmental sustainability & activating urban communities in Oslo. The contemporary seed banks of Norway
Arild Eriksen, Thea Chronie-de Maria, Fragment & Sanke
Σάββατο 05/04/2025
Μέρος Β.
Το ψωμί που μας φέρνει κοντά
Απογευματινή συνεδρία 18.30-20.30 | Συζήτηση γύρω από το τραπέζι: Η επιβίωση των παραδόσεων και πρακτικών που σχετίζονται με το ψωμί στη Λήμνο.
Συντονίζουν οι διοργανωτές
Περιγραφή: Όλοι μαζί γύρω από ένα τραπέζι σε χώρο εστίασης στη Μύρινα, θα μοιραστούμε ψωμί από ντόπια άλευρα, λημνιό κρασί και ένα σαρακοστιανό άλειμμα.
Δευτέρα 07/04/2025
στο ΕΕΕΕΚ Ρεπανιδίου
διάρκεια 2 ώρες
Εισηγητές: Χριστόφορος, Ραφαήλ, Arild/Thea (με ταυτόχρονη μετάφραση από τα αγγλικά)
Επίσκεψη στο θερμοκήπιο του ΕΕΕΕΚ
– Παρουσίαση από τον Χριστόφορο και τα παιδιά –
Ραφαήλ: Εισαγωγή στα σιτηρά της Λήμνου, χαμένες και διατηρούμενες ποικιλίες
– Arild/Thea: Τα σιτηρά και οι τράπεζες σπόρων της Νορβηγίας, η συμμετοχή της Sanke στο πρόγραμμα.
Τρίτη 08/04/2025
στο ΓΕΛ και το ΕΠΑΛ Μούδρου
3 ώρες
Εισηγητές: Ραφαήλ, Στέργιος Σαλαμουσάς
Επίσκεψη στον φούρνο του ΓΕΛ
Ραφαήλ: Δοξασίες και παραδόσεις του ψωμιού στη Λήμνο, ο ρόλος του ψωμιού στην κοινότητα
Επίσκεψη στις μαγειρικές εγκαταστάσεις του ΕΠΑΛ
-Σαλαμουσάς: Σποροπαραγωγή και καλλιέργεια, αλεύρια της Λήμνου χθες και σήμερα
– Ραφαήλ: Σύνθεση των πρώτων δύο εισηγήσεων
+ σε τι μας ωφελεί η γνώση της ΑΠΚ σήμερα και ειδικότερα σε σχέση με το ψωμί: οι οπτικές της διαφύλαξης της ζώσας παράδοσης και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας
– Αειφορία. Μεταφερόμαστε σε αίθουσα του ΓΕΛ (με θρανία σε ομάδες)
– Δημιουργία ομάδων και παιχνίδι ρόλων: κάθε ομάδα έχει γεωργό/αγρότη, αρτοποιό και “σύμβουλο αειφορίας”. Κάθε ομάδα θα έχει 20′ για να καταλήξει σε μία πρόταση που θα εντάσσει στην αρτοπαρασκευή καλές πρακτικές του παρελθόντος με βιώσιμο τρόπο.
Meeting with the local community
The 2-day event was followed by a structured discussion with members of the community. Under the Medieval Castle of Myrina, we shared stories and memories about bread culture in Lemnos and Norway.
